Glokom Türleri Nelerdir?

Glokom, göz içi basıncının artması sonucu optik sinirin zarar görmesiyle ortaya çıkan bir grup göz hastalığıdır. Glokom, farklı türlere ayrılır ve her türün gelişme mekanizması, belirtileri ve tedavi yaklaşımları farklı olabilir. İşte başlıca glokom türleri:

1. Primer Açık Açılı Glokom

• En Yaygın Tür: Glokomun en yaygın türüdür ve genellikle yavaş ilerler. Göz içi sıvısı (aköz hümör) gözden yeterince hızlı dışarı atılamadığı için göz içi basıncı yavaş yavaş artar.
• Belirtiler: Bu glokom türü genellikle belirti vermez ve görme kaybı, genellikle fark edildiğinde hastalık ileri aşamalara gelmiştir. İlk olarak periferik (yan) görme kaybı oluşur.
• Risk Faktörleri: Aile öyküsü, ileri yaş, miyopi (uzağı görememe), diyabet, yüksek tansiyon gibi faktörler riski artırır.
• Tedavi: Göz damlaları, lazer tedavisi veya cerrahi yöntemler kullanılarak göz içi basıncı düşürülmeye çalışılır.

2. Kapalı Açılı Glokom (Açı Kapanması Glokomu)

• Acil Müdahale Gerektirebilir: Kapalı açılı glokom, gözdeki drenaj açısının (gözün ön kısmında sıvının dışarı akmasını sağlayan bölge) aniden daralması veya kapanması sonucu meydana gelir. Göz içi basıncı hızla yükselir ve optik sinirde ani hasara yol açabilir. Bunun ismi akut açı kapanması glokomudur.
• Belirtiler: Gözde şiddetli ağrı, baş ağrısı, bulanık görme, gözde kızarıklık, mide bulantısı ve ışıkların etrafında halkalar görme gibi belirtilerle kendini gösterir. Bu durum acil tıbbi müdahale gerektirir.
• Risk Faktörleri: Asya kökenli kişilerde ve dar göz açılarına sahip olan bireylerde daha yaygın görülür.
• Tedavi: Kapalı açılı glokom acil bir durum olduğu için hızlı tedavi gerekir. Lazer iridektomi, göz içi sıvısının akışını sağlamak için iris üzerinde küçük bir delik açılması işlemidir. Göz damlaları ve bazen cerrahi tedavi de gerekebilir.

3. Normal Basınçlı Glokom (Düşük Basınçlı Glokom)

• Göz İçi Basıncı Normalken Gelişir: Bu glokom türünde göz içi basıncı normal aralıkta olmasına rağmen optik sinirde hasar meydana gelir. Bunun nedeni tam olarak anlaşılamamıştır, ancak gözdeki kan dolaşımının bozulması veya optik sinirin normal basınca karşı daha hassas olması gibi faktörler sorumlu olabilir.
• Belirtiler: Periferik görme kaybı ve ilerleyen dönemde merkezi görme kaybı yaşanabilir.
• Risk Faktörleri: Migren, düşük kan basıncı, soğuk eller ve ayaklar gibi dolaşım sorunları olan kişilerde daha yaygın olabilir.
• Tedavi: Göz içi basıncını daha da düşürmek için göz damlaları, lazer tedavisi veya cerrahi yöntemler kullanılır.

4. Sekonder Glokom

• Başka Bir Durumdan Kaynaklanır: Sekonder glokom, başka bir hastalık, yaralanma, iltihaplanma veya ilaç kullanımından kaynaklanır. Örneğin, üveit (gözde iltihap), göz yaralanmaları, uzun süreli kortikosteroid kullanımı gibi durumlar sekonder glokoma yol açabilir.
• Belirtiler: Altta yatan hastalığa veya duruma bağlı olarak belirtiler değişiklik gösterebilir.
• Tedavi: Tedavi, altta yatan nedeni ortadan kaldırmayı ve göz içi basıncını kontrol altına almayı hedefler. Göz damlaları, lazer tedavisi veya cerrahi yöntemler kullanılabilir.

5. Konjenital Glokom (Doğuştan Glokom)

• Bebeklerde ve Çocuklarda Görülür: Konjenital glokom, bebeklerde doğumdan itibaren görülebilen nadir bir glokom türüdür. Genellikle gözdeki drenaj kanallarının doğuştan gelişmemesi veya yetersiz çalışması sonucu gelişir.
• Belirtiler: Bebeklerde gözde aşırı sulanma, ışığa aşırı hassasiyet, göz büyüklüğünde artış (buphthalmos) ve gözde bulanıklık olabilir.
• Tedavi: Konjenital glokomun tedavisi genellikle cerrahidir. Drenaj yollarını açmak ve göz içi basıncını kontrol altına almak için cerrahi müdahaleler yapılır.

6. Pigmenter Glokom

• Pigment Hücrelerinden Kaynaklanır: Pigmenter glokom, gözdeki iris tabakasındaki pigmentlerin gözün drenaj sistemini tıkaması sonucu ortaya çıkar. Bu tıkanıklık göz içi basıncının yükselmesine neden olabilir.
• Belirtiler: Görme kaybı, bulanık görme ve ışıkların etrafında haleler görmek gibi belirtiler olabilir.
• Tedavi: Göz damlaları, lazer tedavisi ve cerrahi yöntemler ile göz içi basıncı kontrol altına alınabilir.

7. Eksfoliatif Glokom (Pseudoksfoliasyon Sendromu)

• İris ve Lens Üzerindeki Birikintilerden Kaynaklanır: Eksfoliatif glokom, gözde iris ve lens üzerinde biriken ince, kepeksi maddelerin drenaj sistemini tıkamasıyla ortaya çıkar.
• Belirtiler: Bu glokom türü de genellikle açık açılı glokom gibi yavaş ilerler ve belirti vermez. Zamanla görme kaybı yaşanır.
• Tedavi: Göz damlaları, lazer tedavisi ve cerrahi yöntemler uygulanabilir.

Sonuç

Glokomun farklı türleri vardır ve her birinin gelişme mekanizması ve tedavi yaklaşımları farklıdır. Glokom, erken teşhis edilmezse kalıcı görme kaybına yol açabilir. Bu nedenle, özellikle risk grubundaysanız (ailede glokom öyküsü, diyabet, yüksek tansiyon, ileri yaş gibi), düzenli göz muayenesi yaptırmanız çok önemlidir. Glokomun türüne göre doktorunuz uygun tedavi planını oluşturacaktır.