Glokom, genellikle göz içi basıncının artması sonucu gelişen bir göz hastalığıdır. Göz içi basıncı, gözdeki sıvıların (özellikle aköz hümör) gözden dışarı doğru akamaması veya yetersiz boşalması sonucu artar. Kapalı bir küre olan göz içindeki sıvı artışı haliyle basınç artışına ve bu basıncın baskısı da göz sinirinde hasara neden olur ve zamanla görme kaybına yol açar. Ancak glokomun nedenleri sadece göz içi basıncıyla sınırlı değildir; diğer birçok faktör de glokom riskini artırabilir.
1. Göz İçi Sıvı Drenajının Tıkanıklığı
Göz içi sıvısı, gözün ön kısmındaki trabeküler ağ olarak adlandırılan özel kanallardan dışarı çıkar. Bu sıvı, gözün iç basıncını düzenlemek ve gözün yapısını korumak için sürekli olarak üretilir ve boşaltılır. Eğer bu drenaj kanalları tıkanırsa veya daralırsa, sıvı gözde birikir ve göz içi basıncı artar. Bu yüksek basınç, optik sinire zarar vererek glokoma yol açar.
2. Genetik ve Aile Öyküsü
Glokomda genetik faktörler önemli bir rol oynar. Eğer ailede glokom öyküsü varsa, kişilerin bu hastalığa yakalanma riski artar. Glokom bazı genetik mutasyonlarla ilişkilidir ve bu genetik yatkınlıklar hastalığın gelişme riskini artırabilir. Özellikle primer açık açılı glokom gibi glokom türleri, genetik yatkınlığa bağlı olarak sıkça görülür.
3. Yaş
Yaşlanma, glokom riskini artıran önemli bir faktördür. Glokom genellikle 40 yaşın üzerindeki kişilerde daha yaygındır. Yaş ilerledikçe, göz içi sıvısının dışarı çıkışını sağlayan kanalların daralması veya işlevlerini yitirmesi, göz içi basıncının yükselmesine neden olabilir.
4. Yüksek Göz İçi Basıncı
Yüksek göz içi basıncı (oküler hipertansiyon), glokom için en yaygın risk faktörlerinden biridir. Göz içi basıncı, gözün içinde sürekli üretilen aköz hümör sıvısının gözden dışarı çıkamaması nedeniyle artar. Uzun süre yüksek kalan göz içi basıncı, optik sinire zarar vererek glokom gelişimine yol açabilir.
5. Göz Yaralanmaları ve Travmalar
Geçmişte yaşanan göz yaralanmaları veya travmalar, glokom riskini artırabilir. Gözdeki travma, drenaj kanallarının zarar görmesine ve göz içi basıncının artmasına neden olabilir. Bu durum, hemen glokom oluşumuna yol açabileceği gibi, yıllar sonra bile glokom gelişme riskini artırabilir.
6. Uzun Süreli Kortikosteroid (kortizon) Kullanımı
Kortikosteroid içeren ilaçların uzun süreli kullanımı, göz içi basıncını artırabilir. Özellikle göz damlası veya oral kortikosteroid ilaçları yüksek dozda veya uzun süre kullanıldığında glokom riski artar. Kortikosteroidlerin gözdeki aköz hümör drenajını engellemesi, göz içi basıncını yükselterek optik sinire zarar verebilir.
7. Diyabet ve Diğer Sağlık Sorunları
Diyabet, hipertansiyon ve kalp hastalıkları gibi sağlık sorunları, glokom riskini artırabilir. Diyabetik retinopati gibi diyabetle ilişkili göz hastalıkları, göz içi basıncını artırarak glokoma yol açabilir. Hipertansiyon ise gözdeki damarları etkileyerek optik sinire kan akışını azaltabilir ve glokom riskini yükseltebilir.
8. Düşük Göz Tansiyonu ve Kan Akışı Sorunları
Normal basınçlı glokomda, göz içi basıncı normal seviyelerde olabilir ancak gözdeki kan akışı sorunları optik sinirde hasara yol açar. Düşük kan basıncı ve dolaşım problemleri, optik sinir hücrelerinin yeterli oksijen ve besin alamamasına neden olabilir. Bu durumda, optik sinir hasar görür ve glokom gelişebilir.
9. Miyopi ve Diğer Göz Anatomisi Bozuklukları
Miyopi (uzağı görememe), glokom riskini artıran faktörlerden biridir. Miyop gözlerde göz içi anatomisi, göz içi basıncının yükselmesine daha yatkındır. Özellikle yüksek dereceli miyopi, optik sinir üzerine daha fazla baskı oluşturabilir. Diğer göz anatomisi bozuklukları da glokom riskini artırabilir.
10. Etnik Köken
Etnik köken de glokom riskini etkileyen bir faktördür. Örneğin, Afrikalı ve Afro-Amerikalı bireylerde primer açık açılı glokom daha yaygındır ve erken yaşta ortaya çıkma olasılığı daha yüksektir. Asya kökenli bireylerde ise kapalı açılı glokom riski daha fazladır. Glokomun bu türleri, etnik kökene göre daha sık görülebilir ve daha ağır ilerleyebilir.
Leave feedback about this